به بهانه شماره جدید مجله حوزه
مجله حوزه، پیش از مجله‌بودن و رشته‌هایی از واژه‌های آهنگین، یا چینشی هنری و نو از اندیشه‌ها و مکتب‌ها، روی‌داد و پیشامد است، و سرخط اصلی جریان‌های سیاسی و اجتماعی دور و نزدیک حوزه‌های علمیه، پیوسته، در شماره‌های آن، بویژه سرمقاله‌ها، بازتاب می‌یابد.
این مجله، رسانه‌ای است، جریان‌ساز. رسانه‌ای برآمده از حوزه علمیه قم، که نشان داد با نگاه‌داشت بایسته‌های رسانه‌داری، می‌توان نقش‌آفرین باقی ماند. این ویژگی، با شناسایی جریان‌های فکری و اندیشه‌ای حوزه و بازتاب بی‌پرده و روش‌مند آن در قاب رسانه، و در قالب مصاحبه، دستورالعمل، نامه، وصیت و… به‌دست می‌آید، و رهاورد شیوه سردبیری و هیأت نویسندگان آن است.
شعار «روشنفکری حوزوی»، که روی جلد آن خودنمایی می‌کند، گرچه پیشروانه به نظر می‌آید، ولی گامی به‌پیش نیست. «اصلاح‌گر» دینی یا «مصلح» حوزوی، عنوانی بود که این مجله، از روزهای نخست انتشار، اسطوره‌هایش را با آن می‌ستود. عنوانی که بیش از آن‌که ریشه در آگاهی داشته باشد، از حضور و ایستادگی و اقدام بر می‌آمد. اصلاح‌گر، رسالت‌مدار است و «اندیشهٔ روشن» برای او هدف نیست، بلکه چراغی است فراراه حضور و اقدام اجتماعی. مصلح، اهل هزینه‌کردن است و تنها برای این‌که به‌گونه‌ای دیگر می‌اندیشد، برجسته (و بیش‌تر تنها) نیست، بلکه ایستادگی، مسؤولیت‌پذیری و شانه‌خالی‌نکردن، ویژگی بنیادین شیوه عمل، رفتار و فکر اوست. هرچند پسوند «حوزوی» برای روشنفکری، می‌تواند نشان آگاهی سیاست‌گذاران مجله از تفاوت یادشده باشد.
رسانه، بیش‌ترین پیوند را با دگرگونی‌های اجتماع دارد و در نتیجه دارای بیش‌ترین اثرپذیری از محیط انتشار است. مجله حوزه نیز در طول چهار دهه پر نشیب و فراز، می‌بایست با نگاه‌داشت خط ریشه‌دار اصلاح‌گری دینی، راهکارها را به‌روز می‌کرد، ولی شتاب دگرگونی‌ها به اندازه‌ای بود که نتوانست در برهه‌هایی برابر زمان و شرایط، نمود داشته باشد. از این روی، به ناگزیر، بنیان‌گذاران بر آن شدند خط اقدام و عمل را در گروهی از رسانه‌ها پی بگیرند و با به‌کارگیری نسل نوینی از نویسندگان، و ابزارهای روزآمد، در میانه فوران داده‌ها و تندباد آگاهی‌ها، کلاه را نگاه دارند!
از جمله دگرگونی‌هایی که برای این مجله و کم‌وبیش دیگر نشریات دفتر تبلیغات روی داد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. کوچ سردبیران، سیاست‌گذاران و نویسندگان حلقه نخست به سطوح مدیریتی دفتر و نظام.
۲. دگرگونی در ساختار دفتر تبلیغات و مأموریت آن، و تدوین سند چشم‌انداز نوین، و در پی آن، بازنگری در چگونگی پیوند نشریات با دفتر.
۳. فراز و نشیب‌های فرهنگی و رسانه‌ای ناشی از دورهٔ اصلاحات و دگرگونی فضای فرهنگی و گفتمانی، و بایستگی بازاندیشی در روش‌ها.
۴. دگردیسی حال‌وهوای رسانه‌ای و سبک زندگی، با گسترش شبکه اطلاعات و فضای مجازی
این دگرگونی‌ها سبب شد، شماری از نویسندگان مجله، پژوهه‌نگاری‌ها را به «کاووشی نو در فقه» ویژه سازند و شماری دیگر، قلم را به «فقه اهل بیت»، و چندی بعد، «پگاه حوزه» بَردّمد و دیگرانی را پذیرا شود و پَسین‌ها، «دین آنلاین» رخ نماید.
این داستان ادامه دارد…
در این بخش از قم‌نامه، با شما نیک‌اندیشان و به‌پسندان، چون گذشته، از رسانه‌های حوزوی خواهیم گفت و همواره، پذیرا و چشم‌به‌راه قم‌نگاشته‌هاتان در این باب و دیگر پنجره‌های گشوده‌شده به شهر و رسانه هستیم.
