آخرین یادداشت‌های قم‌نامه

  • حوزه

    مکتب علمی قم

    امروز پنجشنبه، ۱۲ دی‌ماه ۱۳۹۸، آیین نکوداشت آیت‌الله سید محمد محقق داماد، با عنوان «الگوی فقاهت»، در پژوهشکده علامه طباطبایی قم، با حضور شخصیت‌های علمی و مقام‌های سیاسی، برگزار شد. در این مراسم از موسوعه ۲۱ جلدی این عالم برجسته رونمایی شد. آیت الله جوادی آملی، در سخنانی، به بازشناسی مکتب فقه ملکوتی پرداختند که می‌نگرید: حوزه علمیه قم باید شاگردان نخبه‌ای تربیت کند که تولیدات آن‌ها در تاریخ علمی و حوزوی، ماندگار باشد. توجه به محقق پروری در حوزه علمیه را ضروری است و متاسفانه با وجود امکانات فراوان حوزه علمیه این موضوع تاکنون محقق…

    بیشتر بخوانید »
  • زندگی شهری

    بازتاب شهر

    ثابت شده، جهان، یک «شدن» و جنبش پیاپیوسته است، و ما انسان‌ها، پاره‌ای از آن، با این برتری، که می‌توانیم، شبکه‌های زندگی را، برابر با نیازهای سرشتاری‌مان سامان دهیم؛ با برنامه‌ریزی و دست‌یابی به قاعده‌ها، ریشه‌ها و سرچشمه‌ها. هر دگرگونی در پیرامون انسان، دگرگونی در انسان است. از ابرمغالطه‌هایی که برای ما پیش آمده، جداجدا دیدن و فهمیدن آفرینش است. آفرینشی که، یک کلّ به‌هم‌پیوسته و یکپارچه در درازای زمان است، و کوچک‌ترین دگرگونی در آن، دگرگونی در کل پیکر. هر چه درون انسان، ناب‌تر و زلال‌تر، پیرامون، شادان‌تر و شکوفان‌تر و هر چه دگرگونی‌ها در…

    بیشتر بخوانید »
  • زندگی شهری

    آغاز با روزنامه‌نگاری شهری

    ابلاغ سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کنار دیگر خبرهای ۲۲ مهر ۹۷ همان بازتاب را داشت که دیگر خبرهای آن‌روزها، با همان ماندگاری و اندازه از توجه مردم. بیش‌تر گمان می‌رود، ابلاغ سندهای برنامه‌ای این‌چنینی که بناست مبنای حرکت نیم قرن آینده ایران باشند، غوغایی به راه اندازد و تا مدت‌ها بر سر زبان‌ها باشد و محور بررسی‌ها و کندوکاوها. چرا این‌گونه نیست؟ این سندهای بالادستی، با همه ارجمندی، آن‌گاه که مجالی برای پیاده‌سازی نمی‌یابند، در بهترین چگونگی‌ها، به عنوان میراث مکتوب در کتابخانه‌ها و نگهدارخانه‌ها بایگانی می‌شوند و تنها شاید به این کار بیایند…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    مجتمع مدینه العلم

    کتاب‌ها،‌ بوی ویژه‌ای دارند. بوی هیچ دو کتابی یکی نیست و شماری، کتاب را پیش از خواندن می‌بویند. چه آن‌ها که با کتاب و کاغذ سروکار دارند، یا آنانی که این‌گونه نیستند، هنگامی که با این بو روبه‌رو می‌شوند، فیل‌شان یاد هندوستان می‌کند و آرزوهای بربادرفته‌شان در باب دانش‌اندوزی و… زنده می‌شود. کتاب‌های کم‌وبیش نو، بوی کاغذ می‌دهند و جوهر چاپ و چسب صحافی و مقوا. کتاب‌های قدیمی‌تر، بوی کاغذ کهنه می‌دهند. بوی کتاب‌های کتابخانه‌های عمومی و شخصی یکی نیست، هم‌چنین، کتاب‌های درسی و غیردرسی. کتاب‌های حوزوی و دینی هم بویی ویژه دارند، بِسان کتابخانه‌ها، که…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    مصلح دینی و روشن‌فکر حوزوی

    به بهانه شماره جدید مجله حوزه مجله حوزه، پیش از مجله‌بودن و رشته‌هایی از واژه‌های آهنگین، یا چینشی هنری و نو از اندیشه‌ها و مکتب‌ها، روی‌داد و پیشامد است، و سرخط‌ اصلی جریان‌های سیاسی و اجتماعی دور و نزدیک حوزه‌های علمیه، پیوسته، در شماره‌های آن، بویژه سرمقاله‌ها، بازتاب می‌یابد. این مجله، رسانه‌ای است، جریان‌ساز. رسانه‌ای برآمده از حوزه علمیه قم، که نشان داد با نگاه‌داشت بایسته‌های رسانه‌داری، می‌توان نقش‌آفرین باقی ماند. این ویژگی، با شناسایی جریان‌های فکری و اندیشه‌ای حوزه و بازتاب بی‌پرده و روش‌مند آن در قاب رسانه، و در قالب مصاحبه، دستورالعمل، نامه، وصیت…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    مکتب سیاسی قم

    پنج دهه پیش رونمایی شد. مکتبی که پس از سده‌ها بر آن شد، میان حکمرانی و دیانت، آشتی برقرار کند و روشنگریِ بنیان‌یافته بر جدایی دین از سیاست را به چالش طلبد و قم را به تلاقی‌گاه اندیشه و باور، حماسه و عرفان، شریعت و طریقت، وحی و عقل دگر سازد. میان کارگزاران و مدیران جامعه، جامعه‌ای که بر مبنای اندیشه‌ و مکتبی ویژه اداره می‌شود، آن‌چه بیش‌ترین نقش را در پایداری و به‌سامانی ساختارها دارد، «باور» به درستی و کارکرد آن مکتب و اندیشه است. این باور درونی، اگر نباشد، آن ساختار، بارو و سازوکار…

    بیشتر بخوانید »
  • یادداشت آزاد

    موضوع‌نامک

    بولتن فشرده و گزیدهٔ موضوع‌نامک، هر از گاه، با گردآوری اندیشه‌های ناب و زلال در سرفصل‌های بنیادین فقه، بنیهٔ نهفته در این سرچشمه‌ها و کارآمدی آن‌ها در به‌سامانی دشواری‌های جامعهٔ امروز را یادآور می‌شود و با گذاردن موضوع‌های پیچیده و پرسش‌های نو بر میز فقه‌پژوهی، در اندیشهٔ شناساندن سَبْک‌های نوینی است برای به میدان آوردن توان اجتهادی و استنباطی فقیهان و فقه‌پژوهان در گستره‌ای فراخ‌تر و گونه‌گون‌تر، در قالبی گزارشی و با تک‌نگاری، که هدف و رسالت آن‌را با جریان نشر، پیوسته نمایان‌تر ‌ساخته. چکادهایی را می‌ستاید و غبار از گوهرهایی می‌زداید، که با جامعه‌افرازی، خیزش‌آفرینی…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    مجلات آنلاین حوزوی

    تنها رسانه‌ٔ «غیرآنلاین»، «حضوری»، «مستقیم و بدون واسطهٔ فن‌آوری» حوزه‌ها، رسانه «سنتی» منبر است در مسجد‌ها و دیگر گردهمایی‌های مذهبی هم‌سان. دیگر رسانه‌های حوزوی را می‌توان آنلاین دانست؛ از آن ‌جمله، پایگاه‌های اندیشکده‌ها، پژوهشگاه‌ها، دانشنامه‌ها، کتابخانه‌ها، مدرسه‌های علمیه، کانون‌های فرهنگی، تمامی مجله‌های علمی و پژوهشی و حوزوی، دفاتر مراجع تقلید، وب‌سایت‌های پرشمار شخصی و… بررسی رسانه‌های آنلاین حوزوی، در حقیقت بررسی تمامی بنیه رسانه‌ای حوزه‌هاست و می‌توان دیگر پایگاه‌های پرمخاطب، ویژه کارهای حوزوی را نیز در دیگر مذهب‌ها و سرزمین‌های فکری و اندیشِگی به این فهرست افزود چون: دایره المعارف فقه اسلامی چاپ کویت و… بازشناساندن…

    بیشتر بخوانید »
  • ژورنالیسم

    تراز شهرنگاری (۱)

    نابه‌جا به‌کارگیری آرایه‌های ادبی و تصویرگری‌های تو در تو، زمانی‌که می‌بایست هر چه بیش‌تر از آهسته‌نگاری و بی‌رمقی در نوشتار پرهیخت و جان‌‌مایه و مقصود سخن را در نخستین فرازهای آن، به سرانجام خود رساند، رهاورد ناورزیدگی نویسنده و مخاطب‌ناشناسی است؛ تا آن‌جاکه می‌توان دانش ادبیات را برآیند بررسی و کنکاش روانشناسانه اصحاب قلم و احوال‌پرسی آنان از آن‌سوی خطابان‌شان دانست در درازای تاریخ، و در چگونگی‌های اجتماعی و زیستی گوناگونی که اهالی هر زبان، با آن روبه‌رو بوده‌اند. دستاورد این خبرگیری و وجدان بیدار، مهارت‌هایی شد که با به‌کاربستن آن‌ها در گفتار و نوشتار، مخاطبِ…

    بیشتر بخوانید »
  • سیاست شهری

    در شعرِ شهر

    هنر، بازتابِ نابی، دلپذیری و زیبایی، یا دوری، سوز و گداز و تنهایی، یا دیگر چگونگی‌ها، پاسخ به ژرف‌ترین دریافت‌های درونی است و نمود اندریافت قانون «واکنش» در پدیده‌ها، نخست در درون انسان، که پیوسته وامی‌دارداش، آفرینه‌ای به جای گذارد از آن‌چه بر نفس و روح‌اش نقش بسته، صورت‌گری و زندگی‌بخشی بیآغازد، شعر سراید، آواز و نغمه سر دهد، به ژرفای انسان و بلندای آفرینش. شکوه این دریافت‌ها، هر چه فزون‌تر، و روحِ دریابنده هر چه گیراتر، زلال‌تر و پرخروش‌تر، هنر، پرشورتر، دلنوازتر و ماندگارتر. «هنرفهمی» و «هنرپذیری» در متن آفرینش، از نظم بی‌پایان و قانون‌های…

    بیشتر بخوانید »
  • سیاست شهری

    چرایی شهرشناسی

      سبک زندگی انسان امروز، افزایش آگاهی‌های شهروندی را در همه زمینه‌ها بایسته ساخته و گرانی‌گاه حوزه‌های دانش‌افزایی و انجمن‌های اندیشه‌ورزی را به «شهرشناسی» کشانده است، و از آن‌جا که انگیزه و هدف، رویکرد پژوهش را بازمی‌شناساند، هم‌چنان‌که رویکرد پژوهشیِ ویژه، به دست‌آورد‌هایی به فراخور همان‌ رویکرد می‌انجامد، بِه‌گزینی سکّوی دیده‌وری «شهر»، بسته به این‌که در پی دست‌یابی به چه شناخت‌هایی باشیم، از بایسته‌هاست. درنگریستن به جُستارِ «شهر» با نظرداشت سرشت انسان، رویکردی بارآور و ثمربخش در رسیدن به چگونگی‌های دلپذیر زندگی است، و چون روزَن‌ آن، بر اندیشه‌ و خرد گشوده شود، راه‌های روشنی پیش…

    بیشتر بخوانید »
  • سیاست شهری

    شهرانه‌ی فلسفی

    شهر، جایگاه دلپذیری‌ها و گذران‌های خوش است، نه تنها کارگاهِ معاش و تلاش. شهرداری از اساس، سازمانی فرهنگی و هنری است. در مدیریت‌های شهری هوشیار، همواره سعی بر آن است با بنیان‌گذاری سازمان فرهنگی و هنریِ توانمند، شهر را به روی‌دادی فرهنگی و هنری دگر سازند. به‌نظر می‌رسد، این مهم، در پرتوِ پنجره‌ی واحد خدمات دولتی و حکومتی، درخورِ دست‌یابی است. شهر، مسؤول مشخص و نام‌ونشان‌دار و پاسخگو می‌خواهد، با بالاترین اختیارات.

    بیشتر بخوانید »
  • ژورنالیسم

    شهر رسانه‌ای ایران

    دلیل اصلی نابسامانی‌های شهری و کاهش راندمان شهر قم و این‌که مزیت‌های بی‌نظیر این شهر، آن نتیجه‌بخشی درخور و شایسته را نداشته‌اند، دره ژرف بی‌رسانه‌گی این شهر است. این امر دست و پای کنشگران شهری را بریده است و راه انتقال پیام را در این شهر کاملا بسته. بن‌بستی که، کج‌خلقی‌های فراوانی را در شهر و سویه‌های گوناگون آن آشکار کرده و فضای شهر را خشن و زمخت نشان می‌دهد، رویه‌ای که به هیچ روی تناسبی با دین، آگاهی، مهرورزی و پیام های لطیف آن ندارد.

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    «حوزهٔ» جدید

    از روی‌دادهای رسانه‌ای درخور بررسی زمستان ۹۶، انتشار شماره نخست دور جدید مجله حوزه است که با همه دگردیسی‌ها و پوست‌اندازی‌ها، تند و تیزی قلم‌اش را پاس داشته است و سرعت و روزآمدی و اندازه‌مندی را در کانون نگاه قرار داده است. مجلهٔ حوزه، پس از فراز و نشیب‌ها، با تکیه بر نسل‌های گوناگونی از نویسندگان فهیم و بینا و چندسویه نگر و مهیا به فهم رسانه‌ای و البته با به فراموشی نسپاردن قلم، و تکیه و پای‌افشاری‌ بر سردبیری تراز، پا به میدان نهاده‌ است.

    بیشتر بخوانید »
  • زندگی شهری

    ۱۸ نکته کوتاه درباره‌ی قم

    معمولا ذهنیت ما از یک واقعه یا مکان یا شخص، تا حد زیادی به پوشش رسانه‌ای و گفته‌ها و شنیده‌ها متکی است. بر همین اساس و با توجه به روایت‌های مرسومی که از قم وجود دارد، معمولا قم را شهری با ساختار مدیریتی واحد و کلامی یک‌سان می‌بینند که در کل شهر ساری و جاری است؛ در حالی‌که واقعیت شاید چیزی دیگر باشد. در این یادداشت، فرازهایی از قم را روایت می‌کنیم. حرم حضرت معصومه (س) مشخصا یکی از مهم‌ترین نمادهای قم، حرم حضرت معصومه (س) است؛ بارگاه دختر گرامی امام موسی کاظم (ع) و خواهر…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    غروبِ پگاه

    «پگاه حوزه»، با گزارش‌های نوبه‌نو از دگرگونی‌های اندیشه‌گی و نخبه‌گانی، و با شناسایی و شناساندن روشنفکران و نقش‌آفرینان فرهنگی و اجتماعی در گسترهٔ سرزمین‌های اسلامی، بایستگی حضور اندیشمندانه، عالمانه و فقیهانه در کانون‌های دگرگون‌خواهی اجتماعی و سیاسی جهان اسلام را به حوزه‌های علمیه یادآور می‌شد؛ محوری که اگرچه با ترش‌رویی‌ها و مخالفت‌ها، سرانجام واگذاشته شد، ولی چندی بعد، و با فرارسیدن بهار بیداری در گوشه و کنار اقلیم اسلامی، و اندریافت نیاز به هماهنگی کنش‌گران و تحول‌خواهانِ در عرصه و میدان، روشن شد جهت‌گیری سودمندی بوده و برخاسته از شناخت روشن از جهان عرب و اسلام…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    درباره مجله پگاه حوزه

    پگاه حوزه یک مجله با دوره انتشار دوهفته‌ای بود که از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۳۹۰ توسط دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر می‌شد. در این یادداشت می‌خواهم درباره این مجله بنویسم. در مورد ویژگی‌های پگاه حوزه، نقشی که در فضای مطبوعاتی حوزه قم، و در قم، و در سپهر اندیشه‌ای کشور داشت. نیازی که به انتشار آن احساس می‌شد، جریانی که ایجاد کرد، دلایل توقف انتشار آن، و کمی هم در مورد ایده‌پردازان و گردانندگان آن بنویسم. دلیل نوشتن این یادداشت، دریغی است که از توقف انتشار این نشریه احساس می‌کنم؛ و اینکه نشریه…

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    مدرن شدن به سبک بومیان

    مؤسسات پژوهشی و حوزوی در قم برای مدرن‌سازی، سراغ پیاده‌سازی پیشرفته‌ترین سیستم‌های مدیریت می‌روند و سند مدون مدیریت استراتژیک تدوین می‌کنند، ولی چرا این سیستم‌ها در نهایت کار نمی‌کند؟

    بیشتر بخوانید »
  • ژورنالیسم

    نگاهی به روزنامه‌های قم

    در این یادداشت، وضعیت ۴ روزنامه شهر قم و سایر رسانه‌های عمومی محلی را بررسی می‌کنیم. رسانه‌های محلی قم هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به وضعیت مطلوب دارند. شأن شهر قم، روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌هایی حرفه‌ای‌تر را می‌طلبد. این سؤال هم مطرح است که روزنامه‌های قم چه اصراری دارند که خودشان را روزنامه سراسری و ملی معرفی کنند؟

    بیشتر بخوانید »
  • استارتاپ و شهر هوشمند

    گیک‌های حوزوی

    نگاهی به پدیده گیک‌های حوزوی و تحولاتی که در فضای حوزه به وجود آورده‌اند. قبل از آن بررسی می‌کنیم که وقتی از گیک حرف می‌زنیم، از چه حرف می‌زنیم؟

    بیشتر بخوانید »
  • استارتاپ و شهر هوشمند

    پادکست چه کاربردی در نشریات حوزوی دارد؟

    به طور کلی وقتی در مورد انتقال پیام‌مان به دیگران صحبت می‌کنیم، می‌گوییم «رساندن صدای ما به گوش جهانیان». پیشرفت‌های اینترنت، بستر رسانه‌ای در اختیار تولیدکنندگان محتوا قرار داده است که حالا واقعا و خارج از استعاره می‌توانند «صدای‌شان را به گوش مخاطبین برسانند»! نشریات حوزوی چگونه می‌توانند از این مدیوم استفاده کنند و چه ارزش افزوده‌ای برای آنها دارد؟

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    چرا نشریات علمی-پژوهشی حوزه به سایت مستقل نیاز دارند؟

    نشریات حوزوی، و به ویژه نشریات علمی و پژوهشی حوزه نیاز دارند تا با رویکردی نوین به فضای وب نگاه کنند. امکانات متعددی برای حضور حرفه‌ای و تأثیرگذار مجلات حوزوی در فضای وب وجود دارد که نیازمند سیاست‌گذاری صحیح و بهره‌مندی از همه امکانات موجود است.

    بیشتر بخوانید »
  • حوزه

    ژورنالیسم حوزوی را تعریف کنیم

    آیا می‌توان از سبکی از روزنامه‌نگاری به نام روزنامه‌نگاری حوزوی نام برد؟ در این یادداشت نگاهی داریم به الگوهای رایج کار مطبوعاتی در فضای حوزه‌های علمیه و قم. منظور از کار روزنامه‌نگاری در حوزه چیست؟

    بیشتر بخوانید »
  • یادداشت آزاد

    درباره قم‌نامه ما

    «قم نامه» نامی است که برای وبلاگ شهری‌مان انتخاب کرده‌ایم و در مورد شهر قم می‌نویسیم. برای اینکه یادی از هم‌نام‌هایمان در ابتدای کار انتشار مجله اینترنتی‌تان کرده باشیم، نگاهی داریم به کتاب‌های «قم نامه» و فصلنامه پژوهشی «نامه قم».

    بیشتر بخوانید »